Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών: εκπαίδευση εκπαιδευτικών Inspire article

Μετάφραση Βαγγέλης Κολτσάκης (Vangelis Koltsakis). Η Anna Gawthorp περιγράφει τη δημιουργία του φιλόδοξου δικτύου Science Learning Centres (Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών). Το…

Η εικόνα διατέθηκε από τα
Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών
Επιστημών

Γιατί δημιουργήθηκε το δίκτυο?

Τα εθνικά δεδομένα της Αγγλίας καταδεικνύουν διάφορες αντιθέσεις σχετικά με τα επιτεύγματα των μαθητών στις φυσικές επιστήμες. Αν και ο αριθμός των μαθητών στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αυξάνεται σταθερά κατά την τελευταία δεκαετία, παραδόξως, λιγότεροι μαθητές σπουδάζουν φυσικές επιστήμες αφού τελειώσουν το σχολείο.

Σε μια πρόσφατη διεθνή συγκριτική μελέτηw1 του πανεπιστημίου του Όσλο ρωτήθηκαν οι μαθητές σχετικά με τις απόψεις τους για την εκπαίδευση στις φυσικές επιστήμες (βλ. Sjøberg & Schreiner, 2006). Στο σύνολό τους, οι Άγγλοι μαθητές που ρωτήθηκαν, πιστεύουν πως οι φυσικές επιστήμες είναι σημαντικές για τη ζωή τους και για τις μελλοντικές τους σταδιοδρομίες, και ότι καθένας θα έπρεπε να ασχολείται με αυτές. Δεν τις βρίσκουν υπερβολικά δύσκολες, ενώ πολλοί τις βρίσκουν ενδιαφέρουσες. Όμως, οι μαθητές δεν βλέπουν τους εαυτούς τους να γίνονται επιστήμονες – και δεν απολαμβάνουν τις φυσικές επιστήμες όσο άλλα αντικείμενα.

Η αιτία για αυτό δεν είναι απλή και φαίνεται να υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν την αντίληψη των μαθητών για τις φυσικές επιστήμες. Στην Αγγλία, πολλοί εκπαιδευτικοί νιώθουν ότι το πρόγραμμα σπουδών και οι διαδικασίες αξιολόγησης είναι τόσο απαιτητικά ώστε τους απομένει λίγος χρόνος για να αναπτύξουν ενδιαφέρουσα πρακτική δουλειά ή να συνεχίσουν να αναπτύσσουν τα αντικείμενά τους.

Επιπρόσθετα, υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένων εκπαιδευτικών, έτσι που, ως την ηλικία των 16 ετών (σημείωση μεταφραστή: ηλικία στην οποία ολοκληρώνεται η υποχρεωτική εκπαίδευση στο Ενωμένο Βασίλειο), οι μαθητές διδάσκονται από εκπαιδευτικούς οι οποίοι διδάσκουν διαφορετικό αντικείμενο από αυτό που έχουν σπουδάσει. Αυτοί οι εκπαιδευτικοί μπορεί να μη διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες ή/και τις γνώσεις για να κεντρίσουν και να διατηρήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών για το αντικείμενο της διδασκαλίας.

Πως χειρίζεται τα θέματα αυτά το Δίκτυο Κέντρων Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών?

Η εικόνα διατέθηκε από τα
Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών
Επιστημών

Το Εθνικό Δίκτυο Κέντρων Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών έχει δημιουργηθεί για να χειριστεί αυτά τα θέματα, προσφέροντας συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη στους εκπαιδευτικούς των φυσικών επιστημών, για να τους εμπνεύσει και να τους παράσχει τις δεξιότητες και τις πηγές που χρειάζονται για να προξενήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών τους. Μέσα από συνεργασίες με ηγετικές βιομηχανίες, με επιστήμονες ερευνητές και με επιστημονικούς οργανισμούς, τα Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών προσφέρουν πρακτική επιστημονική γνώση και εμπειρία. Αυτές συνδυάζονται με την εκπαιδευτική εμπειρία, εξασφαλίζοντας για τους εκπαιδευτικούς και τους τεχνικούς επαγγελματική ανάπτυξη, η οποία είναι δημιουργική, διανοητικά παρακινητική και κατάλληλη τόσο για τις σύγχρονες απαιτήσεις των φυσικών επιστημών όσο και για το περιβάλλον της τάξης.

Υπάρχουν μαθήματα που εξυπηρετούν τις ανάγκες όλων των ομάδων που εμπλέκονται στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών, αναγνωρίζοντας ότι χρειάζεται η συμμετοχή διαφόρων ομάδων επαγγελματιών. Έτσι, υπάρχουν μαθήματα όχι μόνο για τους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ανώτερων βαθμίδων, αλλά και για εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και για τους βοηθούς τους, καθώς και για όσους εργάζονται έξω από το σχολείο, όπως υπεύθυνους εκπαιδευτικών θεμάτων των τοπικών αρχών.

Τα θέματα των μαθημάτων ποικίλουν, από παραδοσιακά θέματα φυσικών επιστημών αλλά και σχετιζόμενων θεμάτων όπως ψυχολογία και κοινωνιολογία, έως θέματα επαγγελματικής ανάπτυξης. Μερικά παραδείγματα από τα οποία φαίνεται αυτή η ποικιλία, είναι τα: ‘Inspiring Learning Through ICT’ (Εμπνευσμένη μάθηση μέσω τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνιών), ‘Inspiring Post-16 Chemistry’ (Εμπνευσμένη Χημεία για μαθητές που έχουν τελειώσει την υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση και συνεχίζουν προετοιμαζόμενοι για ανώτατες σπουδές), ‘Skills for New Technicians’ (Δεξιότητες για νέους τεχνικούς) και ‘Support for Laboratory Refurbishment’ (Υποστήριξη για ανακαίνιση εργαστηρίου). Συμπληρωματικά προς τα μαθήματα, τα Κέντρα πραγματοποιούν διαλέξεις, συνεδριάσεις δικτύων, εκθέσεις, συνέδρια και άλλες δραστηριότητες. Όλες αυτές οι δραστηριότητες παρουσιάζονται στο δικτυακό τόποw4 των Κέντρων Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών.

Η εικόνα διατέθηκε από τα
Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών
Επιστημών

Για να εξασφαλιστεί ότι τα μαθήματα ικανοποιούν τις ανάγκες όσων τα παρακολουθούν, αυτά σχεδιάζονται και πραγματοποιούνται από ποικιλία ειδικών. Έτσι, στο μάθημα ‘Controversial and Contemporary Science’ (Αμφιλεγόμενη και σύγχρονη επιστήμη), διδάσκουν εκπαιδευτικοί της τάξης, ερευνητές της εκπαίδευσης και ακαδημαϊκοί, καθώς και παγκόσμιας αναγνώρισης επιστήμονες σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και η γονιδιωματική. Σε μάθημα που στοχεύει στην αποτελεσματική σύνδεση των σχολείων με τη βιομηχανία, διδάσκουν εκπαιδευτές με πλούσια εμπειρία στη βιομηχανία, καθώς και ειδικός επαγγελματικού προσανατολισμού.

Τα μαθήματα πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, κυρίως κατά τη διάρκεια των τριμήνων. Γενικά, τα μαθήματα στα περιφερειακά Κέντρα διαρκούν μια ή δυο ημέρες, ενώ τα μαθήματα στο Εθνικό Κέντρο μπορεί να αποτελούνται από δυο περιόδους κατά τόπους μαθημάτων, που καθεμιά τους διαρκεί ως τρεις ή τέσσερεις ημέρες. Τα περιφερειακά Κέντρα δραστηριοποιούνται τοπικά (εντός των γεωγραφικών ορίων της κάθε περιφέρειας) με μαθήματα που πραγματοποιούνται σε όλη την περιφέρεια, μερικά από τα οποία γίνονται κατά παραγγελία μεμονωμένων σχολείων. Αντίθετα, το Εθνικό Κέντρο Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών πραγματοποιεί τα μαθήματα στις εγκαταστάσεις του, παρέχοντας πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και εξοπλισμό για τους εκπαιδευτικούς από όλη την Αγγλία, τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία.

Αν και το κόστος των μαθημάτων συνήθως καλύπτεται από τα κεφάλαια της σχολικής μονάδας που προορίζονται για την επιμόρφωση, υπάρχουν συνήθως πακέτα με υποτροφίες και εκπτώσεις, για μερική ή ολική κάλυψη των εξόδων συμμετοχής. Σε κάποιες περιπτώσεις δε, περιλαμβάνεται και μια συνδρομή για να καλυφθεί το κόστος αναπλήρωσης του εκπαιδευτικού που παρακολουθεί τα μαθήματα.

Για την καλύτερη αξιοποίηση από τους εκπαιδευτικούς –και από τους μαθητές τους- των μαθημάτων μετά το πέρας τους, σχεδόν όλα τα μαθήματα συνοδεύονται από μια σειρά σχετικών πηγών. Πολλές από αυτές προσφέρονται δωρεάν σε όσους έχουν παρακολουθήσει τα μαθήματα και είναι διαθέσιμες μέσω του διαδικτύου. Για τη διεύρυνση της επίδρασής τους, τα Κέντρα αναπτύσσουν μια διαδικτυακή τράπεζα αυτών των πηγών, η λειτουργία της οποίας θα ξεκινήσει σύντομαw4.

Αυτή η βιβλιοθήκη θα διαθέτει οτιδήποτε σχετικό, από χρήσιμες συμβουλές, παιχνίδια, φύλλα εργασίας, διαφάνειες και δραστηριότητες για την τάξη, δημιουργημένα από τους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στα μαθήματα, έως σχετικά κυβερνητικά έγγραφα ή ερευνητικά άρθρα και συνδέσμους προς τους καλύτερους σχετικούς με την εκπαίδευση στις φυσικές επιστήμες δικτυακούς τόπους.

Κατά το πρώτο έτος της λειτουργίας τους, τα Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών πραγματοποίησαν περισσότερες από 10.000 ημέρες εκπαίδευσης. Αν και διεξάγεται μια ανεξάρτητη αξιολόγηση της επίδρασης των Κέντρων, η αρχική ανατροφοδότηση από τους εκπαιδευτικούς είναι πολύ θετική: «Ανανεώθηκε ο ενθουσιασμός μου για τη δουλειά μου» (τεχνικός φυσικών επιστημών), «Αυτό το μάθημα ήταν υπεράνω των όποιων προσδοκιών μου – μπορεί να έχει σώσει την καριέρα μου» (υπεύθυνος φυσικών επιστημών).

Το Δίκτυο Κέντρων Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών

Το Δίκτυο Κέντρων Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών αποτελεί μια μοναδική πρωτοβουλία, προϋπολογισμού 51 εκατομμυρίων λιρών. Αποτελεί μια κοινοπραξία του υπουργείου εκπαίδευσης και δεξιοτήτωνw2 του Ενωμένου Βασιλείου (σημείωση μεταφραστή: αντίστοιχο του ελληνικού Υπ.Ε.Π.Θ) και του Wellcome Trustw3, του μεγαλύτερου ερευνητικού ιατρικού φιλανθρωπικού ιδρύματος. Το δίκτυο αποτελείται από εννέα περιφερειακά Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών και από ένα Εθνικό Κέντρο, το οποίο έχει έδρα στο Πανεπιστήμιο του Γιόρκ (University of York). Κάθε ένα από τα περιφερειακά Κέντρα διευθύνεται από έναν περιφερειακό συνεταιρισμό, στον οποίο εμπλέκονται ως συνέταιροι τουλάχιστον ένα πανεπιστήμιο και βιομηχανικά και ερευνητικά ιδρύματα. Ο κάθε συνεταιρισμός συνάπτει συμβόλαιο μετά από διαγωνισμό και δημοπρασία.

Τα περιφερειακά Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών θα χρηματοδοτούνται από το υπουργείο εκπαίδευσης και δεξιοτήτων ως το 2008, με στόχο να γίνουν τότε αυτοχρηματοδοτούμενα. Το Εθνικό Κέντρο Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών θα χρηματοδοτείται από το Wellcome Trust ως το 2013, οπότε και αυτό θα πρέπει να γίνει τότε αυτοχρηματοδοτούμενο.


References

Web References

  • w1 – Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ROSE, μια διεθνή συγκριτική μελέτη που ερευνά την ποικιλία των ενδιαφερόντων, εμπειριών, προτεραιοτήτων, προσδοκιών και στάσεων που οι μαθητές διαφορετικών χωρών φέρνουν ή αναπτύσσουν στο σχολείο, βλ www.ils.uio.no/english/rose
  • w2 – Το υπουργείο εκπαίδευσης και δεξιοτήτων του Ενωμένου Βασιλείου(DfES)
  • w3 – Το Wellcome Trust είναι το μεγαλύτερο ερευνητικό ιατρικό φιλανθρωπικό ίδρυμα στο Ενωμένο Βασίλειο, το οποίο χρηματοδοτεί έρευνες σχετικές με την υγεία των ανθρώπων και των ζώων.
  • w4 – Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα  Κέντρα Εκπαίδευσης Φυσικών Επιστημών είναι διαθέσιμες στο: www.sciencelearningcentres.org.uk

Review

Αυτό το ενδιαφέρον και ευχάριστο άρθρο περιγράφει μια πιθανή απάντηση σε μια κρίση που είναι κοινή σε όλη την Ευρώπη. Η συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών είναι ένα θέμα που σπάνια λαμβάνεται υπόψη από τις κυβερνήσεις και από τους υπεύθυνους εκπαιδευτικών σχεδιασμών. Είναι όμως ιδιαιτέρως σημαντικό και καθοριστικό για την παροχή στους εκπαιδευτικούς απαραίτητων ικανοτήτων διδακτικής και παρακίνησης των μαθητών.

Η εμπειρία του Ενωμένου Βασιλείου μπορεί να παρέχει μια λύση, επιτρέποντας στους εκπαιδευτικούς να συνεχίσουν την επαγγελματική τους ανάπτυξη και αυξάνοντας τα κίνητρά τους.

Marco Nicolini, Ιταλία

License

CC-BY-NC-ND

Download

Download this article as a PDF